Δύο ουσιαστικές δραστηριότητες πραγματοποιήθηκαν στο τμήμα Γ2 του 2ου Γυμνασίου Καβάλας από τον καθηγητή Μουσικής και τη φιλόλογο που διδάσκει το μάθημα της Λογοτεχνίας , σε συνεργασία με την καθηγήτρια ΖΕΠ. Χρησιμοποιώντας τη μουσική ως μέσο επικοινωνίας, οι δραστηριότητες πέτυχαν ποικίλους γενικούς και ειδικούς εκπαιδευτικούς στόχους καθώς και ιδιαίτερους στόχους για μαθητές με διαφορετικό πολιτισμικό και γλωσσικό υπόβαθρο.
Στην πρώτη δραστηριότητα στο μάθημα Μουσικής, «Γνωριμία με την Αφγανή τραγουδίστρια Αριάνα Σαγίντ», μια μαθήτρια από το Αφγανιστάν διάβασε ένα μικρό κείμενο (που είχε προετοιμάσει στην τάξη ΤΥ-ΖΕΠ) στο οποίο παρουσίασε συνοπτικά την Αριάνα Σαγίντ, μια Αφγανή τραγουδίστρια- ακτιβίστρια.
Στη συνέχεια όλο το τμήμα παρακολούθησε ένα βίντεο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπου η ερμηνεύτρια ήταν προσκεκλημένη για να τραγουδήσει και να μιλήσει για τη χώρα της. Η πρόεδρος του Κοινοβουλίου παρουσίασε την Αριάνα Σαγίντ μιλώντας αγγλικά και μετά η ερμηνεύτρια τραγούδησε στη γλώσσα Νταρί ενώ από κάτω υπήρχαν αγγλικοί υπότιτλοι.
Αφού τελείωσε το βίντεο έγινε μια συζήτηση πολύ ενδιαφέρουσα με τη συμμετοχή όλων των μαθητών.
Όπως ανέφεραν οι διδάσκοντες: «Το κλίμα που δημιουργήθηκε μέσα στην τάξη ήταν πολύ ζεστό. Οι Έλληνες μαθητές δεν γνώριζαν παρά ελάχιστα πράγματα για το Αφγανιστάν ενώ δεν είχαν έρθει σε επαφή ξανά με τα Νταρί. Οι μαθήτριες πρόσφυγες μπόρεσαν και επικοινώνησαν πολύ εύληπτα και ξεκάθαρα αυτά που ήθελαν και έτσι ένιωσαν ότι ανήκουν στο τμήμα αλλά και οι συμμαθητές μπόρεσαν να τις προσεγγίσουν ακούγοντας την ιστορία τους».
Η δεύτερη δραστηριότητα, «Μελέτη ενός ελληνικού, ενός αφγανικού και ενός ινδικού τραγουδιού με κοινή μελωδία», πραγματοποιήθηκε στο μάθημα της Λογοτεχνίας. Οι μαθητές άκουσαν το τραγούδι ‘Λίγο λίγο θα με συνηθίσεις’ του 1965 σε στίχους της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου και μουσική του Απόστολου Καλδάρα ενώ στη συνέχεια το Αφγανικό τραγούδι ‘YaAllaYaAlla’ του 2010.
Έπειτα μοιράστηκε φυλλάδιο με τους στίχους των δύο τραγουδιών στα ελληνικά και στα νταρί και παρατέθηκε η ανάλυση των ελληνικών στίχων και παράλληλα επεξηγήθηκαν λέξεις που μπορεί να οι μαθητές πρόσφυγες να μην γνώριζαν. Μετά ζητήθηκε από τα παιδιά-πρόσφυγες να μιλήσουν στην τάξη για το νόημα του τραγουδιού ‘YaAllaYaAlla’.
Και τα δύο τραγούδια αποτελούν διασκευή από ένα ινδικό τραγούδι του 1959, το ‘YaAllah, yaAllah, dillegayaujaala’. Οι μαθητές λοιπόν άκουσαν και αυτό το τραγούδι χωρίς να ξέρουν εκ των προτέρων σε ποια γλώσσα είναι. Έτσι, μπήκαν στη διαδικασία να το καταλάβουν μόνοι τους ανασύροντας από το μνήμη τους ακούσματα από το σύγχρονο Bollywood. Σε αυτό το σημείο, δόθηκε η αγγλική μετάφραση του τραγουδιού και εντόπισαν το νόημά του. Με αυτόν τον τρόπο κατέστη δυνατό να αντιπαραβάλουν τα τρία τραγούδια και να βρουν ομοιότητες και διαφορές νοηματικές και ρυθμικές. Στόχος ήταν να διαπιστώσουν οι μαθητές ότι και στις τρεις χώρες ο έρωτας αποτελεί κοινό θέμα στα τραγούδια και ότι μπορεί να υπάρχει η ίδια μελωδία και ρυθμός ενώ τα μουσικά όργανα είναι διαφορετικά. Καταλήγοντας συζητήσαν τους τρόπους διασκέδασης στην Ελλάδα, στο Αφγανιστάν και στην Ινδία αλλά και το πώς διασκεδάζουν οι έφηβοι σήμερα και τι μουσική ακούν. Στο τέλος δόθηκε στους μαθητές σαν δραστηριότητα να γράψουν ομαδικά δικούς τους στίχους πάνω στην κοινή μελωδία.
Αποτιμήθηκε ότι η ατμόσφαιρα ήταν φιλική μέσα στην τάξη και σε αυτό βοήθησε και η εμπλοκή της μουσικής. «Οι εκπαιδευτικοί στόχοι επιτεύχθηκαν ενώ η εμπλοκή των μαθητών ήταν συνολική αξιοποιώντας τις γλώσσες που κατείχαν οι μαθητές είτε ως μητρικές είτε ως δεύτερες είτε ως ξένες γλώσσες. Η δραστηριότητα ήταν επιτυχημένη γιατί εκμεταλλευόμενοι το πολυπολιτισμικό υπόβαθρο της συγκεκριμένης τάξης αναδείχθηκε η αξία της πολιτισμικής ετερότητας.»
Συμπερασματικά, οι καθηγητές που υλοποίησαν τις δράσεις σημειώνουν εύστοχα: «Η νέα πραγματικότητα που έχει να αντιμετωπίσει το ελληνικό σχολείο με την ένταξη παιδιών προσφύγων σε αυτό μπορεί εν τέλει να αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα για τον εκσυγχρονισμό και την βελτίωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Κάτι όμως πρέπει να γίνει πολύ προσεκτικά με συγκεκριμένα μέσα και σύγχρονες εκπαιδευτικές μεθόδους και εργαλεία. Ένα από αυτά είναι και η θεωρία της γλωσσικής επίγνωσης που τοποθετήσει βασικό στόχο της να αναδείξει τον πλουτισμός της πολυπολιτισμικότητας και την πολυγλωσσίας ενεργοποιώντας όλους τους μαθητές.»
